Potężne jaskinie dla eksperymentu DUNE już gotowe
5 lutego 2024, 08:58Robotnicy zakończyli kopanie wielkich podziemnych jaskiń, w których w przyszłości zostaną zbudowane olbrzymie wykrywacze cząstek Deep Underground Neutrino Experiment (DUNE). To międzynarodowy projekt, w którym udział bierze też Polska. Nasz kraj bierze udział w rozbudowie kompleksu akceleratorowego w Fermilab. PIP-II, urządzenie zdolne do generowania wiązek protonów o mocy przekraczającej 1 megawat, będzie najpotężniejszym na świecie źródłem neutrin. Jego najważniejszym zadaniem będzie dostarczanie neutrin dla Deep Underground Neutrino Experiment.
Technokompleks LRJ to nie dzieło neandertalczyka. Odkrycie zmienia pogląd na prehistorię Europy
1 lutego 2024, 12:39Homo sapiens pojawił się w północnej części Europy ponad 45 000 lat temu, na wiele tysięcy lat zanim z południa zniknął neandertalczyk. Szczątki znalezione w jaskini Ilsenhöhle w Ranis w Niemczech pozwalają też po raz pierwszy zidentyfikować przedstawiciela technokompleksu LRJ (Lincombian-Ranisian-Jerzmanowician). To zespół europejskich kultur archeologicznych, do którego należy m.in. kultura jerzmanowicka. Odkrycie dokonane przez międzynarodowy zespół naukowy kierowany przez specjalistów z Instututu im. Maxa Plancka może rozstrzygnąć spór o to, kto – neandertalczyk czy człowiek współczesny – był twórcą LRJ.
Po latach udało się odszyfrować tajemniczą wiadomość ukrytą w XIX-wiecznej sukni
26 stycznia 2024, 13:07Po 10 latach udało się odszyfrować komunikat z karteczek schowanych w sekretnej kieszonce pod turniurą sukni z lat 80. XIX w. Jeszcze w 2022 roku zaszyfrowany tekst znajdował się na internetowej liście 50 najciekawszych nierozszyfrowanych wiadomości. Teraz, podkreśla amerykańska Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna (NOAA), można dzięki niemu odtworzyć historię prognozowania pogody w Ameryce Północnej w XIX w.
Pierwsza ciąża nosorożca metodą transferu zarodka. Może uratować gatunek skazany na zagładę
25 stycznia 2024, 12:37Międzynarodowe konsorcjum naukowców i obrońców przyrody, BioRescue, poinformowało o doprowadzeniu do pierwszej w historii ciąży u nosorożca metodą transferu zarodka. Daje to nadzieję na ocalenie skazanego na wymarcie białego nosorożca północnego. Ludzie wytępili ten gatunek i na świecie pozostały tylko dwie samice – Najin i jej córka Fatu – pilnowane dzień i noc w Ol Pejeta Conservancy w Kenii. Przed sześciu laty informowaliśmy o śmierci Sudana, ostatniego na Ziemi samca nosorożca białego północnego.
Niezwykła odporność niesporczaków. Wiemy, jak działa mechanizm zapewniający im przetrwanie
24 stycznia 2024, 11:37Niesporczaki znane są ze swojej niezwykłej odporności na niekorzystne warunki środowiskowe. Dzięki wejściu w stan kryptobiozy potrafią przetrwać temperatury sięgające dziesiątków stopni poniżej zera, znacznie przekraczające 100 stopni Celsjusza, olbrzymie ciśnienie czy intensywne promieniowanie jonizujące oraz olbrzymie stężenie soli. Naukowcy z University of North Carolina i Marshall University opisali właśnie, jak działa mechanizm zapewniający niesporczakom tak niezwykłą odporność.
Miejskie ogrodnictwo ma znacznie większy ślad węglowy niż tradycyjne rolnictwo
24 stycznia 2024, 09:29Żywność z coraz bardziej popularnych ogrodów miejskich ma 6-krotnie większy ślad węglowy niż żywność z tradycyjnego rolnictwa, donosi międzynarodowy zespół naukowy, który pracował pod kierunkiem uczonych z University of Michigan. Istnieją jednak wyjątki od tej zasady. Pomidory hodowane w miejskich ogrodach na świeżym powietrzu mają mniejszy ślad węglowy niż pomidory ze szklarni, ponadto jeśli jakiś rodzaj żywności jest dostarczany frachtem lotniczym, to jego ślad węglowy jest równie duży, co żywność z ogrodów miejskich.
Nasz mózg zmienia się, gdy jako dorośli uczymy się języka obcego
19 stycznia 2024, 06:44Gdy jako dorośli uczymy się obcego języka, w naszym mózgu zachodzą istotne zmiany w połączeniach pomiędzy kluczowymi regionami odpowiedzialnymi za komunikację słowną, dowiedli naukowcy z Instytutu Ludzkiego Poznania i Nauk o Mózgu. Uczeni zorganizowali intensywny kurs nauki języka niemieckiego dla arabskojęzycznych uchodźców z Syrii, a jego częścią były badania mózgów uczestników kursu za pomocą rezonansu magnetycznego (MRI).
Grenlandia straciła 20% lodu więcej niż dotychczas szacowano
18 stycznia 2024, 13:59Lądolód grenlandzki stracił w ciągu ostatnich 4 dekad około 20% masy więcej niż dotychczas sądzono, wynika z najnowszej analizy przeprowadzonej przez należące do NASA Jet Propulsion Laboratory. Olbrzymia większość lodowców znacząco się wycofała, a utrata lodu przyspiesza. Dotychczas nie miało to bezpośredniego przełożenia na poziom oceanów, może mieć jednak w przyszłości wpływ na cyrkulację oceaniczną.
Atomowy ping-pong fotonami jest możliwy
17 stycznia 2024, 12:40Atomy mogą absorbować i ponownie emitować światło. Jednak zwykle te zaabsorbowane fotony są emitowane we wszystkich możliwych kierunkach. Naukowcy z Uniwersytetu Technologicznego w Wiedniu teoretycznie dowiedli, że za pomocą soczewek można doprowadzić do sytuacji, w której foton emitowany przez atom trafi do drugiego atomu, przez który zostanie zaabsorbowany, a następnie zostanie emitowany do pierwszego atomu. W ten sposób atomy będą przekazywały sobie foton z niezwykłą precyzją.
Archeolodzy znaleźli pozostałości po średniowiecznym cmentarzu i odbywających się tam ucztach
15 stycznia 2024, 10:21Na terenie Fonmon Castle w pobliżu Barry w Walii archeolodzy odsłonili pozostałości po średniowiecznym cmentarzu oraz inne zabytki datowane na lata 400–1100, która uzupełnią wiedzę historyczną o tym regionie. Na cmentarzu odkryto liczne fragmenty kości zwierzęcych – z których część nosiła ślady gotowania – kawałki metalu oraz fragmenty rzadkich importowanych naczyń szklanych. Zdaniem badaczy, pozostałości te mogą wskazywać, że w ramach rytuałów pogrzebowych na cmentarzu odbywały się też uczty.
